ΙΣΤΟΡΊΑ

Ο όρος γυμναστική προέρχεται από την ελληνική λέξη ”γυμνός”, το αρχαιοελληνικό “γυμνάσιο”. δηλαδή τον χώρο όπου οι αθλητές ασκούνταν γυμνοί. Από τους κυβιστήρες ή τις κυβιστρίδες της αρχαιότητας (ακροβάτες) μέχρι τους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες, η Γυμναστική καλλιεργήθηκε και αναπτύχθηκε στην Ελλάδα ως ένα από τα πιο δημοφιλή αθλήματα. Η σημερινή της μορφή και το περιεχόμενό της οφείλονται κυρίως στη συμβολή του Γερμανού Φρήντριχ Λού­ντβιχ Γιαν (1778-1852). ο οποίος εφηύρε το μονόζυγο και το δίζυγο.

Η Ενόργανη Γυμναστική ανδρών εντάχθηκε στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων το 1896 (Αθήνα), όπου οι αθλητές αγωνίστηκαν σε 6 όργανα διαφορετικά των σημερινών: το μονόζυγο. το δίζυγο τους κρίκους, το άλμα ίππου ,τον ίππο με λαβές και την αναρρίχηση επί κάλω (αναρρίχηση σε σχοινί). Οι γυναίκες αγωνίστηκαν πρώτη φορά σε Ολυμπιακούς Αγώνες το 1928 (Ελσίνκι).

Η Διεθνής Ομοσπονδία Γυμναστικής (F.I.G.). με έτος ίδρυσης το 1881 και έδρα την Ελβετία, είναι το ανώτατο διοικητικό όργανο του αθλήματος. Η Ελληνική Γυμναστική Ομοσπονδία (Ε.Γ.Ο.) ιδρύθηκε το 1996.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΉ ΑΓΩΝΙΣΜΆΤΩΝ

Στην ενόργανη γυμναστική. άνδρες και γυναίκες αγωνίζονται χωριστά οι άνδρες σε έξι αγωνίσματα (όργανα). οι γυναίκες σε τέσσερα Αναλυτικά τα αγωνίσματα είναι τα ακόλουθα:

Αγωνίσματα ανδρών

Έδαφος

Το ταπί πάνω στο οποίο διεξάγονται οι ασκήσεις εδάφους έχει διαστάσεις 12 χ 12 μ. Οι αθλητές έχουν 50-70 δευτερόλεπτα για να πα­ρουσιάσουν το πρόγραμμά τους, το οποίο περιλαμβάνει συνδυασμούς κυβιστήσεων, αλμάτων, ασκήσεων ισορροπίας και ακροβατικών στοιχείων. Βαθμολογούνται ανάλογα με την ακρίβεια της εκτέλεσης, τη σταθερότητα της προσγείωσης και τη δυσκολία των ασκήσεων.

Πλάγιος Ίππος

Ο πλάγιος ίππος έχει μήκος 1.60 μ. και φέρει 2 λαβές. Οι αθλητές εκμεταλλεύονται όλο το μήκος του ίππου και τις λαβές για να παρουσιάσουν το πρόγραμμά τους. Μόνο τα χέρια του αθλητή επιτρέπεται να είναι σε επαφή με τον ίππο.

Δίζυγο

Ο αθλητής χρησιμοποιεί τις 2 παράλληλες μπάρες του οργάνου για να εκτελέσει αιωρήσεις, κυβιστήσεις, ανακυβιστήσεις, ανατροπές, στατικές και δυναμικές ασκήσεις.

Μονόζυγο
Η ατσαλένια μπάρα χρησιμοποιείται από τον αθλητή για να πραγματοποιήσει μια σειρά περιστροφών, αιωρήσεων, στηρίξεων και άλλων ασκήσεων, αλλάζοντας συχνά λαβές, θέσεις σώματος και κατεύθυνση κίνησης.

Κρίκοι
Οι κρίκοι είναι ξύλινοι και είναι κρεμασμένοι από εξαιρετικά σταθερή μεταλλική κατασκευή ή από την οροφή. Οι αθλητές επιχειρούν εναλλακτικά αιωρήσεις, στηρίξεις, ακινητοποιήσεις. δυναμικά και στατικά στοιχεία και εξόδους.
Άλμα
Ο αθλητής παίρνει φόρα και εκτελεί ένα άλμα πατώντας δυνατά σε ένα βατήρα και τοποθετώντας τα χέρια του στον ίππο, για να εκτιναχθεί και να εκτελέσει ακροβατικά στοιχεία.

Έλληνες χρυσοί Ολυμπιονίκες στους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896 ήταν ο lωάwης Μητρόπουλος στους κρίκους και ο Νικό­λαος Ανδριακόπουλος στην αναρρίχηση επί κάλω, ενώ ο Ξενάκης κατέκτησε το αργυρό μετάλλιο στο ίδιο αγώνισμα. Στην ίδια διοργάνωση ο Περσάκης κατέκτησε το χάλκινο μετάλλιο στους κρίκους. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα, το 1996, ο Ιωάννης Μελισσανίδης κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στις ασκήσεις εδάφους και στους Ολυ­μπιακούς αγώνες του Σίδνεϊ το 2000 ο Δημοσθένης Ταμπάκος το αργυρό μετάλλιο στους κρίκους.

Αγωνίσματα γυναικών
Άλμα
Είναι παρόμοιο με το άλμα των ανδρών με τη διαφορά ότι ο ίππος τοποθετείται κάθετα στη φορά των αθλητριών. Όπως και στο αντίστοιχο αγώνισμα των ανδρών, βαθμολογούνται ανάλογα με την ακρίβεια της εκτέλεσης και τη σταθερότητα της προσγείωσης.

Ασύμμετροι Ζυγοί (Δίζυγο)

Οι ασύμμετροι ζυγοί αποτελούνται από δύο παράλληλες μπάρες, τοποθετημένες σε διαφορετικό ύψος από το έδαφος η κάθε μία (2,4 μ η πρώτη και 1,6 μ η δεύτερη). Είναι ένα όργανο που απαιτεί μεγάλη συγκέντρωση εκ μέρους των αθλητριών, ΟΙ οποίες εκμεταλλεύονται και τις δύο μπάρες για να πραγματοποιήσουν τουλάχιστον 10 διαφορετικές ασκήσεις χωρίς διακοπή.

Δοκός Ισορροπίας

Η δοκός ισορροπίας έχει μήκος 5 μ, απέχει Ι ,2 μ από το έδαφος, ενώ το πλάτος της είναι μόλις 10 εκατοστά. Απαιτεί εξαιρετική ισορροπία. Οι αθλήτριες πρέπει να πραγματοποιήσουν τις ασκήσεις τους μέσα σε 70-90 δευτερόλεπτα, εκμεταλλευόμενες όλο το μήκος της δοκού.

Έδαφος

Οι ασκήσεις εδάφους είναι σε γενικές γραμμές παρόμοιες με αυτές του αντίστοιχου αγωνίσματος των ανδρών. Οι αθλήτριες εκτελούν το πρόγραμμά τους με την συνοδεία μουσικής και βαθμολογούνται τόσο για τις γυμναστικές ασκήσεις όσο και για τη χορογραφία τους.

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες, τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες, το αγωνιστικό πρόγραμμα περιλαμβάνει τους εξής αγώνες: Αγώνας 1 (Προκριματικός Αγώνας): Συμμετέχουν ομάδες με έξι αθλητές ή αθλήτριες που εκτελούν προγράμματα ελεύθερης επιλογής σε όλα τα όργανα

Αγώνας 2 (Τελικός Αγώνας Σύνθετου ατομικού): Συμμετέχουν οι 36 καλύτεροι αθλητές ή αθλήτριες του προκριματικού αγώνα εκτελώντας προγράμματα ελεύθερης επιλογής σε κάθε όργανο. Στο σύνθετο ατομικό μετέχουν μέχρι 3 αθλητές από κάθε χώρα.

Αγώνας 3 (Τελικός Αγώνας Ομάδων): Συμμετέχουν οι 6 καλύτερες ομάδες Ανδρών και Γυναικών του Προκριματικού Αγώνα.

Αγώνας 4 (Τελικός Αγώνας Οργάνων): Συμμετέχουν οι 8 καλύτεροι αθλητές ή αθλήτριες από κάθε όργανο, σύμφωνα με την κατάταξη του προκριματικού αγώνα. Στους τελικούς των οργάνων μετέχουν μέχρι 2 αθλητές από κάθε χώρα.

Σε κάθε αγώνισμα ανδρών και γυναικών υπάρχουν έξι κριτές, με δύο ακόμα επικεφαλής και έναν επιστημονικό συνεργάτη. Σε όλα τα αγωνίσματα υπάρχει κριτική επιτροπή που ελέγχει με τη σειρά της τους κριτές. Οι κριτές, μαζί με τον επικεφαλής, βαθμολογούν τους αθλητές σε κάθε αγώνισμα, σύμφωνα με τους κανόνες της Διεθνούς Ομοσπονδίας Γυμναστικής.

Σε όλα τα αγωνίσματα υπάρχει βαθμός αρχικής αξίας, όπου οι κριτές προσθέτουν τους βαθμούς της δυσκολίας των ασκήσεων φτάνοντας έτσι στο άριστα.

Η βαθμολογία των αθλητών μειώνεται από λάθη, όπως η έλλειψη ρυθμού, ευλυγισίας, σταθερότητας ή από τεχνικά λάθη που αφορούν τη συγκεκριμένη άσκηση.

Όλες οι ασκήσεις έχουν επίσημα προσδιοριστεί από τη Διεθνή Ομοσπονδία, σύμφωνα με το βαθμό δυσκολίας τους σε κατηγορίες.

Στα προγράμματά τους οι αθλητές πρέπει να συμπεριλάβουν ασκήσεις από όλες τις κατηγορίες, ώστε να πετύχουν τη μεγαλύτερη δυνατή βαθμολογία. Οι αθλητές στο τέλος κάθε αγωνίσματος βαθμολογούνται. Από τη βαθμολογία τους απορρίπτεται ο μεγαλύτερος και ο μικρότερος βαθμός και βγαίνει ο μέσος όρος των υπόλοιπων. Ο αθλητής που θα σημειώσει την υψηλότερη βαθμολογία είναι ο νικητής του αγώνα.

Η ενόργανη γυμναστική γνώρισε μεγάλη επιτυχία το 1968 (Πόλη του Μεξικού) με τη Βέρα Τσασλάβσκα και το 1972 (Μόναχο) με την Όλγα Κόρμπουτ. Ωστόσο. σε υψηλό επίπεδο αισθητικής ανέδειξε το άθλημα η Ρουμάνα Νάντια Κομανέτσι, η οποία στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1976 (Μόντρεαλ) πήρε τον απόλυτο βαθμό 10 για πρώτη φορά σε αγώνες.